نوآوری باز در صنایع کوچک و متوسط
یکی از شرکتهایی که در ایجاد فرصتهای کارافرینی و فراهم کردن بسترهای مناسب نوآوری و اقتصاد کشور، نقش ایفا میکند، شرکتهای کوچک و متوسط هستند. با توجه به اهمیت نفوذ ایدههای نو و خلاقانه در توسعه SME ها و تقویت روشهای جدید و نوآورانه در صنایع کوچک و متوسط به منظور شناسایی نیازها و توسعه فناوری نوین میتواند نقش بسیار مهمی را در رونق و جهش تولید ایفا نماید.
بحران در این شرکتها بسیار جدی است و بسیاری از واحدها طی ماههای گذشته به دلیل نبود بازدهی اقتصادی، هیچ مواد اولیهای وارد نکرده و با حداقل ظرفیت تولیدی کار میکنند و تنها برای جلوگیری از بیکاری به کار ادامه میدهند.
یکی از عمدهترین مشکلات این صنایع محدود بودن آنها به یک سری محصولات و مدل کسب و کار ثابت است. به دلیل عدم حضور نیرو خلاق و بالا بودن هزینههای ساخت یا توسعه محصول جدید بسیاری از این شرکتها در تله محصول و فشار عادی شدن مدل کسب و کار گرفتار می شوند. یک سوال مهم که میتواند راه نجات این شرکتها از تله محصول و عادی شدن مدل کسب و کار باشد این سوال است که: چرا شرکتهای کوچک و متوسط در ایران فاقد بخش تحقیق و توسعه هستند؟
در پاسخ به این سوال میتوان اینگونه گفت که به دلیل هزینهها زیاد و ریسک بالا جهت راهاندازی بخش تحقیق وتوسعه و نبود سرمایه در گردش کافی جهت پیشتیبانی از این بخش باعث شده که بسیار از شرکتها از راه اندازی آن صرف نظر کنند. از دلایل دیگر این تصمیم در دسترس نبودن نیروی ماهر و متخصص و هزینههای بالای نگهداری این پرسنل در شرکت، نبود شبکه ارتباطی قوی با دانشگاه ها و فناوران و هزینه بالای زیرساختهای لازم مانند آزمایشگاههای نوآوری در شرکت است.
اقدامات در این شرکتها در قالب پارادایم نوآوری بسته، کاملاً داخلی و به نیروها و امکانات درونی متکی است؛ ولی برای موفقیت در عرصههای اقتصادی اجتماعی، الگوی جدیدی از تحقیق و توسعه مورد نیاز است (پاردایم نوآوری باز) که مستلزم مشارکت و همکاری با نوآوران بسیاری است که دانش جامعه در میان آنها گسترده و توزیع شده است که متأسفانه در عرصه نوآوری باز همکاری بین شرکتهای کوچک و متوسط و شرکتهای دانش بنیان و هستههای فناور فعال وجود ندارد.
اهمیت توجه به همنشینی ایدهپردازان و صاحبان مسئله، ظرفیت برجسته شرکتهای دانشبنیان و هستههای فناور و نوآور مرتبط با صنعت در مرتفعسازی چالشها و نیازهای فناورانه پیشروی صنایع و همچنین رویکرد تعاملی با یکدیگر می تواند راهگشایی فرار از تله محصول و مدل کسب وکار قدیمی باشد. نوآوری باز این امکان را به شرکت میدهد که بتواند در قالب فراخوان یا مسابقه چالشها و نیازهای خود را اعلام نمایید و بتواند از نتایج تحقیقات دانشگاهی و دانش تولید شده در شرکتهای دانش بنیان در سریعترین زمان ممکن و با کمترین هزینه برای دستیابی به سود بیشتر استفاده کند. مزایا استفاده از مدل نوآوری باز در واحدهای تحقیق و توسعه شرکتها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
خروجی های مورد انتظار در مدل نوآوری باز شامل مدل کسب و کار جدید، محصول جدید، دستیابی به بازارهای جدید و فروش دانش ایجاد شده در این فرآیند باشد. شما میتوانید در تصویر زیر مدل مفهمی نوآوری باز را مشاهده کنید.
شرکت های کوچک و متوسط برای استفاده از پارادایم نوآوری باز نیازمند واسطههای نوآوری و فناوری هستند. واﺳﻄﻪﻫﺎي ﻧﻮآوري و فناوری ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻠﯽ ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻓﻨﺎوريﻫﺎ و ﻧﻮآوريﻫﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد، ﮐﻪ شرکتها ﺑﺎﻫﺪف رفع ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺧﻮد از آنﻫﺎ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوري، ﻣﻮﺟﺐ اﯾﺠﺎد ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮاي ﺑﺴﯿﺎري از شرکتها ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎوﺟﻮد ﺗﻐﯿﯿﺮات رادﯾﮑﺎلهای ﻣﺤﯿﻄﯽ، شرکتها ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮي از اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻧﻮآوري ﺑﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ. ازاﯾﻦ رو ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻮان ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ داﺧﻠﯽ ﺧﻮد اﮐﺘﻔﺎ ﮐﻨﻨﺪ. از ﻃﺮﻓﯽ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺻﻠﯽ ﻫﻤﮑﺎري ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻫﻤﮑﺎر و ﺗﻄﺒﯿﻖ دادن آنﻫﺎ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ ازﺟﻤﻠﻪ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻧﯿﺎزﻫﺎي داﻧﺸﯽ ﭘﺮوژه، ﺻﻮرتﺑﻨﺪي داﻧﺶ، ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰي از اراﺋﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن و اﻧﺘﺨﺎب اراﺋﻪدﻫﻨﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد. شرکتﻫﺎ ﺑﺮاي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽﻫﺎي و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎي آن ﺑﻪ واﺳﻄﻪﻫﺎي ﻧﻮآوري و فناوری ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ. ﻧﯿﺎز ﺑﻪ وﺟﻮد واﺳﻄﻪﻫﺎ درﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺪﻟﯿﻞ ﺗﻮﺟﻪ شرکتها ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪيﻫﺎي دروﻧﯽ ﺧﻮد ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪﻫﺎي ﭘﯿﺶ آﻣﺪه ﯾﺎ اراﺋﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﭼﻨﺪان اﺣﺴﺎس ﻧﻤﯽﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ ورود روﯾﮑﺮد ﻧﻮآوري ﺑﺎز و اﺳﺘﻔﺎده ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ از آن در ﺟﻬﺖ اراﺋﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﺑﺎﮐﯿﻔﯿﺖ و رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ، اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي و اﯾﻔﺎي ﻧﻘﺶ واﺳﻄﻪﻫﺎ ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﻧﻤﺎﯾﺎن ﺷﺪ.